Yaşla birlikte hemen hemen herkeste disk yapılarında bozulma ve bununla birlikte fıtıklaşma görülür. Ancak fıtıklar birbirinden çok farklıdır. Kabaca 4‘e ayrılabilir; ekstrude ve sekestre fıtıklar genellikle ameliyat gerektirir.

a) Foraminal (sinir çıkış kanalları) Fıtıklar; En sık görülen fıtık budur. Omurilikten çıkan sağ yada soldaki sinirlerin çıkış kanallarında (fıtıklaşmayı engelleyen bağların (PLLnin) zayıf olmaları nedeni ile) gelişen fıtıktır. Daha çok siyatik ağrısına neden olurlar. His, güç ve refleks kaybı yapıyor ise genellikle cerrahi müdahale gerektirir.

b) Santral (orta hat) Fıtıklar; Omurilik kanalının ortasından bası yaparak boyutuna da bağlı olarak bel ağrısı ve omurilik basısına bağlı çok ciddi bulgulara – Cauda Equina Sendromu – (bacaklarda felç, idrar kaçırma, cinsel bozukluk gibi) neden olabilir. Acil cerrahi gerektirir.

c) Far lateral fıtıklar; çok nadir olarak görülür. Gözden kaçma ihtimalleri yüksektir. Bir üstten çıkan sinir köküne basarak siyatik ağrıya neden olurlar. His, güç ve refleks kaybı yapıyor ise genellikle cerrahi müdahale gerektirir.

Fıtığın Seviyesi :

– L5-S1 seviyesi: Yükün en fazla bu bölgeye düşmesi nedeni ile en sık görülen fıtık bu seviyededir.

– Foraminal fıtıkları; Siyatik ağrı, ayak bileğinin itme gücünde (parmak ucunda yürüyememe) azalma, ayakta uyuşma, his kaybı ve aşil refleksinde kayba neden olurlar.

– Santral fıtıkları; kauda sendromu denen gayta ve idrar kaçırma, anüs çevresinde his kaybı, cinsel fonksiyonlarda kayıp ve hatta her iki bacağın felci gibi giden çok kötü bir tabloya neden olabilirler.

– L4-5 seviyesi: Siyatik ağrı ve düşük ayak denilen, ayak bileğinin felci ile giden bir tabloya neden olabilir (topuk üzerinde yürüyememe)

– L2-3 / L3-4 seviyesi: kalça ön yüzünde ağrı, diz ve kalçada güç kayıpları, uyuşma (his kaybı) ve patella refleksinde kayba neden olurlar, bazen de konus sendromu denilen kauda sendromuna benzer ağır tablolar gelişebilir.

Fıtığın boyutu ve hastanın kemik kanallarının anatomik yapısı

Küçük bir fıtık, omurilik kanalı ya da sinir kökünün çıktığı kemik kanal (foramen) dar ise çok gürültülü bir tabloya neden olabileceği gibi, büyük bir fıtık bu kanalların geniş olduğu durumlarda çok sıkıntılı bir tablo ortaya çıkarmaz. Kanalları geniş hastaların tedavisinde sinir hasarı yok ise cerrahi seçenek ön planda düşünülmemelidir ki bu hastalar; genellikle “Yıllar önce ameliyat dediler ama ben olmadım, şu an çok iyiyim” diyen hastalardır.

Fıtığın Yapısı

Diskin fıtıklaşan sulu çekirdek kısmının, suyunu tamamen kaybedip, kireçlenmiş olması bu fıtığın kendiliğinden düzelme ihtimalini azaltır. Oysa yırtık oluşturmamış sulu fıtıklar zamanla düzelme ihtimalleri olan fıtıklardır.